Bu sorunun cevabını FED faiz artışı riskine değinirken bir çok kez verdim. ABD tarım dışı istihdam ve ona göre olası FED faiz artışları riski BIST için asıl tehlike değildir. Bunlar zaten kısmen fiyatlanmış risklerdir. Bu nedenle olası beklentilerden iyi gelecek tarım dışı istihdam verisi halinde, BIST düşüş yaşayabilir ama sonrasında endeks olarak ya da hisse bazlı yükselişler yine görülebilir.
Bana göre esas risk, Türkiye'nin notunun kırılması olur. Tarım dışı istihdamın iyi gelmesi, ya da FED'in kısmi faiz artışları nedeniyle BIST değer kaybetse de, bu değer kayıpları 74.000 endeks civarı ile sınırlı kalır ve telafisi uzun sürmez.
Ama eğer önce tarım dışı veri iyi gelir, sonra FED faiz artışları beklentisi yükselir, sonra FED kısmen de olsa faiz artışı yapar ve devamında yıl bitmeden bir artış daha yapabilirim der, bu gelişmelerle BIST kısmi düşüşler yaşayıp sonrasında kendisini 80.000 üstü seviyelere atamadıysa, devamında bir not indiriminin gelmesi halinde işte o zaman çekindiğim ekstra düşüş gerçekleşir.
Olası Not İndirimi Fiyatlandı Mı?
Not kırılması halinde BIST 70.000 altına iner görüşündeyim. Not indirimi zaten fiyatlandı görüşüne katılmıyorum. Yabancı takasına bakınca % 64 üzerindeki takasın bir süredir azalma yaşayarak % 62,19'a düştüğünü görüyorum. Rating şirketlerinin de sanki bir not kırmanın hazırlığında olmasından çekiniyorum. Eğer not indirimi yaşanırsa, yatırım yapılabilir diye Türkiye'den hisse almış yabancı fonlardan mecburen satışlar gelecektir.
Bunun bir çok nedeni olur. Yatırım yapılamaz denen bir ülkeden çıkmak için de satanlar olabileceği gibi, yatırım yapılamaz ülke olursak, bu durumda bir çok fon bize ayırdığı fon diliminde azaltıma gitmek zorunda kalacaktır. Yani yatırım yapılabilir ülkeler dışındaki ülkelere yatırım yapabilen fonlar da, yatırım dilimlerinde indirim yapmak zorunda kalacakları için aradaki farkı düşürmek zorunda kalırlar. Kısacası ben not indirimi fiyatlandı diye düşünmediğimi tekrarlamak istiyorum.
Türkiye bana göre olması gerekenin çok altında fiyatlanıyor. Ama not konusunun biraz siyasi olabileceğini düşünüyorum. Özellikle ABD olmak üzere batı ile ilişkilerimizdeki gelişmeler notumuza etki edebilir. Bölgesel çekişmelerin kurbanı olabiliriz.
Ancak daha önce de yazdığım gibi, notumuz düşecek olursa, belki ilk anda sert ve devamında da bir süre düşüş yaşayabiliriz. Fakat sonrasında BIST yine bu gördüğümüz seviyelerin üstüne çıkacaktır. Hem de bunun gerçekleşmesi için yeni bir not artışı da beklenmeyecektir. Sorun sadece not indirimi halinde yukarıda bahsettiğim nedenlerle bir geçici düşüş riskidir. Böyle ortamlarda alıcılar bir anda yok olur. Çok düşük adetlerdeki satışlarla bile yüksek oranlı düşüşler yaşanabilir.
Not Kesin Düşer Mi?
Ben notumuzun bırakın düşmesini, yükselmesi gerektiğine inanan biriyim. Ama kendi inancıma göre değil, olası risklere göre görüşlerimi yazıyorum. Not risklerimizin sürdüğü bu süreç bitene dek en az % 50 nakit korunmasını doğru buluyorum.
Toparlarsak, ABD tarım dışı istihdam verisi beklentilerden iyi gelirse, FED faiz artışı beklentileri artar. Gelişmekte olan ülkeler bu süreçte olumsuz etkilenirler görüşü ile notçular için iyi bir referans olmaz. Ama tarım dışı kötü gelirse, o zaman üstümüzdeki baskı bir süre hafifler ama not riski bitmeden yükseliş 80.000'li seviyeler ile sınırlı kalır diye düşünüyorum.
Bir an önce gerçekçi yapısal reform paketlerini devreye sokarak, olası not risklerine set çekmeye çalışmalıyız. Yoksa dış siyasi kumpasların yeni bir denemesinden kaçamayabiliriz!
NOT: Bu arada ABD tarım dışı istihdam verisinin beklentilere paralel ya da daha iyi gelmesini bekliyorum. Ama benim dikkat çekmek istediğim esas konunun not olduğunu bilmenizi istiyorum. Diğer tüm konular Türkiye ve BIST için geçici ve çabuk terse dönebilecek riskler ya da rahatlamalar olur!
Hepinize iyi bir hafta sonu dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_